نقد و بررسی فیلم “آدمکش” (killer 2023)
در همین ابتدا با جملهای منفی میخواهیم نقد فیلم The killer را آغاز کنیم، حدودا تا یک ساعت اولِ فیلم “اثری پوچ گرایانه درباره هیچ چیز” به ذهن مخاطب خطور میکند. اما از زاویهای دیگر، مفاهیم بسیار ارزشمندی از جمله درک ارزشها، مفهوم زندگی، سختی راه و حس امنیت نیز افکار مخاطب را بکار میگیرد. بهتر است قبل از ادامه نقد و بررسی فیلم “The killer” به شناسنامهی این فیلم بپردازیم. فیلم The killer به کارگردانی دیوید فینچر و به نویسندگی اندرو کوین واکر ساخته شده است. از بازیگران مطرحی که در این فیلم ایفای نقش کردند میتوان به مایکل فاسبندر، آرلیس هاوارد، چارلز پارنل، سالا بیکر، تیلدا سوینتن اشاره کرد. در ادامه با بررسی فیلم آدمکش در خدمت شما هستیم.
تگ مرتبط: بررسی فیلم
مطالب مرتبط: بهترین فیلم های دیوید فینچر
اگر تمایل داشته باشید نیم نگاهی به مسیر حرفه ای کارگردان این فیلم “دیوید فینچر” درطی سالیان گذشته تا به امروز داشته باشیم. فینچر، کارگردانی در سینما را با ساخت فیلم ترسناک علمی-تخیلی “بیگانه ۳” در سال (۱۹۹۲) آغاز کرد. از دیگر آثارهای این کارگردان معروف میتوان به “هفت” (۱۹۹۵)، “بازی” (۱۹۹۷)، “باشگاه مبارزه” (۱۹۹۹)، “اتاق پناهگاه” (۲۰۰۲) و “زودیاک” (۲۰۰۷) اشاره کرد که مورد توجه منتقدان و تماشاگران قرار گرفتند. فینچر در سال (۲۰۱۰) با ساخت فیلم «شبکهی اجتماعی» برنده جایزه اسکار شد. وی پس از فیلم درام “شبکهی اجتماعی”، فعالیت خود را با ساخت فیلمهایی همچون «دختری با خالکوبی اژدها» (۲۰۱۱) و «دختر گمشده» (۲۰۱۴) ادامه داد. آنچه که بسیار عجیب است ساخت فیلم “آدم کش” است که در مقام مقایسه با آثارهای جنایی او در سال های اخیر بسیار عجیب و به نوعی با انتظارات ما بسیار فاصله دارد…
توجه: در این نقد خطر اسپویل شدن داستان وجود دارد.
همانطور که در بالا اشاره شد، تقریبا تا یک ساعت اول بر خلاف شخصیت و فیلمهای مرتبط با آدمکشها که بسیار کاریزماتیک و مهیج هستند، سکانس جذابی مشاهده نمیکنیم. با این حال فیلم، زاویه دیگری از زندگی یک آدم کش را به تصویر میکشد. کسی که ساعتها باید برای انجام یک ماموریت انتظار و بیخوابی میکشد و فردی که باید فیزیک و روان خود را همیشه آماده نگه دارد. دقیقا بر خلاف تصور ما که انتظار داریم همچون فیلمهای اکشن “جیسون استتهام” و “جان ویک” سریعا به اصل مطلب بپردازد و یک تنه جان ده ها نفر را بدون حتی یک خط و خش بگیرد. به بیانی دیگر، شما برای چیزی لحظهشماری خواهید کرد که هرگز از راه نمیرسد. این فیلم در مقابل دیگر فیلمهای اکشن واقع بینانهتر و انسانیتر است. به عنوان مثال در یکی از سکانسهای مبارزهی تنبهتن آدمکش با بروت (سالا بیکر)، آدمکش به سختی میتواند حریف خود را از پای دربیاورد، در حالی که در دیگر فیلمها شاهد این هستیم که در کسری از ثانیه آدم کش طرف مقابل خود را مغلوب میکند. (که این نکته مثبتی در این فیلم محسوب میشود)
اما موضوعی که بسیار عجیب است این است که در این فیلم هیچ گذشتهای از نه تنها آدمکش بلکه دیگر شخصیتها به تصویر کشیده نمیشود. (از همین رو شخصیتها بسیار توخالی و تهی از کوچکترین شخصیتپردازی هستند) صرفا با یکسری از جملات کلیشهای که آدم کش در ذهن خود ثبت کرده و هی آنها را با خود مرور میکند، میتوان تا حدودی او را بیشتر شناخت. مثلا او به شانس، کارما و عدالت اعتقادی ندارد. زندگی و دنیا برایش بیمعناست. اما کمی بعد مشخص میشود که نباید آدم کش قصه را جدی گرفت. چراکه این آدمکشِ بی احساس و پرمدعا، با توجه به شکست در آخرین ماموریتش، برای عشق تا پای مرگ میجنگد و حتی حاضر است هر بی گناهی را به قتل برساند! (به نوعی رفتار شخصیت با صحبتهایش در تناقض است)
این ضد و نقیض سوالاتی را در ذهن مخاطب ایجاد میکند که آیا چنین انسانهای پوچ گرایی موجودات متظاهری هستند؟ آیا دروغ را بر راستی ترجیح میدهند؟ آیا چنین انسانهایی درهمان ابتدای تولد بذر انتقام در وجودشان کاشته شده است؟ و هزاران سوال دیگری که متاسفانه در این فیلم نمیتوان به پاسخ آنها رسید.
در یک ساعت دوم شاهد این هستیم که دلیل اصلی تضاد و فاصله بین حرف و عمل آدمکشِ قصه ما به دلیل یک حادثه پیش بینی نشده است، که همین باعث ایجاد تغییر در نگرش مخاطب میشود. از زاویهای دیگر میتوان چنین ارزیابی کرد که در ابتدای فیلم زمانی که یک پستچی از راه میرسد، آدم کش بسیار مضطرب میشود و چند دقیقه بعد هم تیرش خطا میرود! سپس تمامی حرفهایش در باب اینکه او خیلی کار بلد است و باید از او ترسید به یکباره به شوخی بزرگی تبدیل میشود و تحت تعقیب قرار میگیرد! با توجه به اینکه در سکانسی متوجه میشویم که او تا به حال در حین ماموریتهایش مرتکب اشتباه نشده است، این بار بدشانسی میآورد و ناگهان تمام چهارچوب، قوانین و باورهایش فرو میریزد. همین امر باعث میشود چنین برداشت کنیم که هیچ انسانی بینقص نیست و نباید از هر کسی بُت ساخت.
آدمکش قصه ما پس از ارتکاب اشتباه در حین ماموریت، مثل همیشه به خانه بازمیگردد. مطابق با صحبتهای وکیل” چارلز پارنل” که چنین اشتباهاتی تاوان سنگینی دارد، نباید به خانه برمیگشت. همین جا سوالی در ذهن مخاطب ایجاد میشود که یک حرفهای چرا باید قوانینش را فراموش کند؟ پس از بازگشت به خانه متوجه میشود که معشوقش را مورد ضرب و شتم قرار دادهاند. همین جاست که یکباره آدم کش حرفهای ما به آدمی احساسی تبدیل میشود و به فکر انتقام میافتد. (با صحبتهای اولیهاش در فیلم تناقض دارد!)
پس از کشتن یک راننده تاکسی و یک منشی بیگناه، زمانی که به اصطلاح به غول مرحله آخر میرسد تنها او را تهدید میکند و سپس به حال خود رهایش میکند. سوال اینجاست که چرا دو فرد بیگناه باید بمیرند ولی فرد اصلی باید زنده بماند؟ نیمی از پاسخ امکان دارد در قصه کارشناس (تیلدا سوینتن باشد) نهفته باشد. (پاسخ را بر عهده شما میگذارم).
امیدوارم خسته نشده باشید چون میخواهم کمی دیگر وقت گرانبهای شما را بگیرم و از چند زاویه دیگر به این نقد بپردازم. با توجه به اتفاقاتی که در این فیلم رخ داد، نمیتوانیم بگوییم که این فیلم در مورد رستگاری و یا تولدی دوباره است. چرا که تغییری در ذهنیت شخصیت اصلی داستان حس نمیشود. او احساس گناه نمیکند بلکه با شخصیتی روبه رو هستیم که باورهایش فروریخته و متوجه شده است که زندگی را تا به الان صرف چیزهای بی معنا کرده است. از این رو در سکانس آخر متوجه میشویم که شاید تصمیم گرفته است اشتباهات خود را اصلاح و بهتر زندگی کند نه اینکه فقط زنده بماند.
از زاویه ی دیگر، میتوان چنین برداشت کرد که این فیلمِ بسیار معمولی به نوعی میخواهد بیمعنایی زندگی و یا حماقتهای یک حرفهای را به تصویر بکشد. با چنین تفسیری، میتوان کارگردان این فیلم را به یک “فرد بی حوصله” تشبیه کرد که با ساخت چنین فیلم بی سروتهای صرفا به فکر میزان پول هنگفتی است که از نتفلیکس میتواند دریافت کند!
سخن آخر
امتیاز فیلم killer 2023
“فینچر” شاید هدفش این است که میخواهد به مخاطبینش بگوید، “احساس را کنار بگذارید و همهچیز را با عقل و منطق بسنجید”. فیلم برخلاف نیهیلیستیاش (به گفته نیچه، نیهیلیسم یا هیچ انگاری به معنای بیارزشی ارزشها نیست؛ بلکه به معنای بیارزش شدن ارزشها است)، توسط یک قاتل روانی میخواهد برای چندین سوال مهم جوابی شایسته پیدا کند که “هدف از زندگی چیست؟” ، “آیا امنیت در زندگی وجود دارد؟” از دیدگاه من، با توجه به سکانس آخر این فیلم، هیچ امنیتی در جهان حاکم نیست و صرفا ادعا میکنیم که زندگی میکنیم اما در واقعیت با توجه به طبیعت انسانی، در تلاشیم که زنده بمانیم. زندگی مسیریست بی پایان و روزی هم در طی این مسیر حذف خواهیم شد.
از اینکه برای مطالعه بررسی فیلم آدمکش زمان صرف کردید بسیار سپاسگزاریم.