بررسی فیلم Don’t Look Up / به بالا نگاه نکن

امین علیرضائی
دی ۱۵, ۱۴۰۰
۱۴:۵۵
3 دیدگاه
فیلم های سینمایی, معرفی فیلم, نقد و بررسی

بررسی فیلم Don’t Look Up

به بالا نگاه نکن / Don’t Look Up فیلمی درام کمدی به کارگردانی “آدام مک کی” است. فیلم‌نامه این اثر توسط “مک کی” و با کمک “دیوید سیروتا” به رشته تحریر درآمده است. داستان فیلم در مورد دو ستاره‌شناس با بازی لئوناردو دی‌کاپریو و جنیفر لارنس است که یک ستاره دنباله‌دار که به سمت زمین در حال حرکت است را کشف می‌کنند و درصدد هستند که خطر این شهاب سنگ را به گوش مردم دنیا برسانند. از دیگر بازیگران این فیلم می‌توان به کیت بلانشت، مریل استریپ، راب مورگان، جونا هیل،‌ مارک رایلنس، تایلر پری، تیموتی شالامی، ران پرلمن، آریانا گرانده و… اشاره کرد. این فیلم در تاریخ 24 دسامبر 2021 از شبکه نت فلیکس منتشر شده است. در ادامه با بررسی فیلم Don’t Look Up همراه شما هستیم.

مطالب مرتبط: معرفی هفت فیلم برتر کیت بلانشت + بیوگرافی | Cate Blanchett |

معرفی هفت فیلم برتر جنیفر لارنس + بیوگرافی کامل او

هفت فیلم برتر لئوناردو دی‌کاپریو / Leonardo DiCaprio

خلاصه داستان فیلم Don’t Look Up

کیت دیبیاسکی (با بازی جنیفر لارنس) دانشجویِ دکترایِ ستارشناسیِ دانشگاه میشیگان یک ستاره دنباله‌دارِ ناشناخته را درست در داخل مدار مشتری کشف می‌کند. خوشحالی این کشف خیلی زود توسط پروفسور او، دکتر راندال میندی (با بازی لئوناردو دی‌کاپریو) از بین می‌رود. دکتر راندال با محاسباتش پیش‌بینی می‌کند که این ستاره تا شش ماه آینده به زمین برخورد خواهد کرد و باعث نابودی کره زمین می‌شود. دیبیاسکی و میندی بعد از محاسبات دوباره و رسیدن به همان جواب همیشگی(یعنی نابودی زمین) با همراهی رئیس دفتر هماهنگی دفاع سیاره‌ایِ ناسا، دکتر تدی اوگلتورپ (با بازی راب مورگان)، یافته‌های خود را به کاخ سفید ارائه می‌کنند، اما با بی‌تفاوتی رئیس‌جمهور اورلئان (با بازی مریل استریپ) و پسرش (رئیس ستاد انتخاباتیش) جیسون (با بازی جونا هیل)، مواجه می‌شوند. اما در ادامه آنها…

…متن حاووی اسپویل می‌باشد…

بررسی فیلم Don’t Look Up

فیلم Don’t Look Up به شکل زیبا و تاثیرگذاری فراتر از تمام داستان‌ها و اتفاقاتش به این موضوع اشاره کرده که اکثرا انسان‌ها فقط به خودشان اهمیت می‌دهند و بیشتر از نوک دماغشان و ثانیه بعدیشان به چیزی فکر نمی‌کنند. شاید بزرگترین حرفی که “فیلم به بالا نگاه نکن” قصد گفتنش را دارد همین موضوع است. ستاره دنباله دارِ این فیلم استعاره از ویروس کرونا یا گرمایش زمین یا هر خطری که دنیا را در این روزها با آن مواجه است می‌باشد. خیلی‌ها همین الان و با مرگ میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا نمی‌خواهند بپذیرند که ویروس مرگباری در دنیا وجود دارد که به هیچ‌کس رحم نمی‌کند. این عده ماسک نمی‌زنند و ادعا می‌کنند جلوی آزادی آنها را می‌گیرد. (مخصوصا در آمریکا) دقیقا همین صحبت‌ها در فیلم Don’t Look Up بیان می‌شود. در طول فیلم عده‌ای شعارِ “به بالا نگاه نکن” را ترند می‌کنند و از مردم می‌خواهند که بالا نگاه نکنند، چون ستاره دنباله‌داری قرار نیست بیاید و همه چیز دروغ است! (غافل از اینکه ستاره لحظه به لحظه نزدیکتر می‌شود و دنیایشان را می‌بلعد)

هرج و مرج و گیجی از ابتدا تا انتهای فیلم دیده می‌شود، این دقیقا حسِ عجیب و غریب دنیا را در وجودتان تداعی می‌کند. دنیایی درهم و برهم که به جز خندیدن و جک ساختن برای مشکلاتِ جدی کاری انجام نمی‌دهد و در انتها وقتی که عاقبت به بدترین شکل ممکن رقم می‌خورد زمانی برای جبران نیست. این موضوع به بهترین شکل با پایان فیلم هم‌خوانی دارد، جایی که سازندگان هیچ رحمی برای نشان دادن اوج حماقت انسانی نشان نمی‌دهند و سیاره زمین برای همیشه نابود می‌شود. اما در فیلم حماقت اصلی را سیاست‌مدارانی انجام می‌دهند که جان انسان‌ها را به منفعت شخصی عده‌ای خاص ترجیح میدهند و دست به دامان افرادی می‌شوند که از هر فرصتی برای پر کردن جیب‌های خود بهره می‌برند.

کیت دیبیاسکی و دکتر راندال میندی دو نخبه علمی غیرمعروف هستند که به یکباره وارد دنیای واقعی شده و با انسان‌هایی سطحی نگر، حراف و کوته بین رو به رو می‌شوند. دنیایی که آنها سال‌ها از آن دوری کرده بودند و به طور جدی واردش نشده بودند و شناختی از آن نداشتند. حال باید آنها مهمترین خبر سراسر دنیا را به همین انسان‌ها مخابره می‌کنند، خبری که اگر از همان لحظه ابتدایی با شوخی‌های بی‌مورد به بازیچه گرفته نمی‌شد می‌توانست راه حل منطقی برایش یافت شود اما کسی به این دو نخبه توجهی نمی‌کند.

متلک‌هایی که فیلم به رسانه‌ها می‌اندازد، فوق العاده است مثلا وقتی خواننده معروف از دوست پسر خیانتکارش میخواهد که به پیشش بازگردد، صدها خبر در گوشی‌های مردم ترند می‌شود اما از طرفی وقتی کیت دیبیاسکی و دکتر راندال میندی خبر نابودی کره زمین را اعلام می‌کنند هیچکس آنها را جدی نمی‌گیرد. خبر مهم آنها در بین خبر خواستگاری دوست پسر خیانتکار Riley Bina (با بازی Ariana Grande) گم و گور می‌شود و هیچکس برای کشف آنها که حاصلش می‌تواند نجات تمام انسان‌ها باشد اهمیتی قائل نمی‌شود. این یک نکته واقعی در زندگی روزمره ماست فقط کافی‌ست سری به شبکه‌های اجتماعی بزنید و ببینید که تعداد دنبال‌کننده‌های یک نخبه علمی چقدر است و آن را با دنبال‌کننده‌های یک سلبریتی یا یک خنداننده مجازی مقایسه کنید تا فاصله و شکافی که دنیا در آن سر می‌کند را بیشتر متوجه شوید.

فیلم Don’t Look Up به همان مسخره‌ای و احمقانه‌ای است که باید باشد. در غیر این صورت مضمون فیلم این چنان رسا قابل درک و تشخیص نبود. باید رفتار حماقت آمیز ما به شکل پررنگ‌تری به ما نشان داده شود تا تاثیر بیشتری از آن بگیریم. در حالی که فیلم به شدت احمقانه‌ و غیرواقعی به نظر می‌رسد و رفتار مردم یا رسانه‌ها و حتی دولت‌ها با این موضوع بسیار پیش پا افتاده است اما یک فیلم سینمایی همیشه نباید آینه‌ی واقعیت باشد. گاهی برای زدن تلنگرِ بزرگتر احتیاج است که کمی اغراق‌آمیز موضوع را نشان داد تا تاثیر بیشتری روی مخاطب گذاشت و این کاری است که فیلم به بالا نگاه نکن به شکل زیبایی از پسش برآمده است. فیلم کاملا اغراق آمیز روایت می‌شود انگار به جز کیت دیبیاسکی و دکتر راندال میندی کسی توان نجات دنیا را ندارد. انگار دنیا خلاصه شده به این چند نفر و کاری که باید انجام دهند و بقیه دنیا نادیده گرفته شده‌اند که این کمی از واقعیت دنیا و حتی خود آمریکا به دور است. فیلم در این مورد به شدت اغراق آمیز و غیرواقعی است و درجه حماقت انسان‌ها در فیلم بیشتر از حد معمولی است که این موضوع به ترکیب بهتر طنز و درام فیلم کمک ویژه‌ای کرده است اما برای برخی مخاطبان ممکن است آزار دهنده باشد.

به بالا نگاه نکن در عین اینکه با اتفاقاتش به شدت شما را به فکر فرو می‌برد و به موضوعات اجتماعی زیادی اشاره می‌کند، لحظه‌ای به شدت شما را متاثر می‌کند و احساسات را در جریان داستانش قرار می‌دهد و در عین حال دقیقه‌ای دیگر به خاطر حماقتش خنده را نیز روی لبانتان می‌کارد. این ترکیب به شدت به تنوع روایت داستان کمک کرده و باعث می‌‌شود که حتی برای تکرار دیدن فیلم با مشکلی رو به رو نشوید و در تکرارهای مجدد نکات تازه‌ای در لابه‌لای سکانس‌های فیلم پیدا کنید و از دیدن فیلم لذت ببرید.

در مورد بازی بازیگران فیلم می‌توان گفت تا حدی تمام بازیگران کاملا فانتزی و اغراق شده در داستان حضور پیدا کرده‌اند. که این موضوع نه تنها به فرم فیلم لطمه‌ای وارد نکرده بلکه باعث شده بار طنز آن افزایش یابد. در ادامه نگاهی کوتاه به شخصیت‌ها و کاراکترهایشان انداختیم.

دی‌کاپریو در نقش راندال میندی یک استاد دانشگاه معمولی ظاهر شده است. او کمترین ذهنیتی از دنیای پر زرق و برق اطرافش ندارد. او سلبریتی‌هایی که مردم برای دانستن زندگی شخصی‌شان سر و دست می‌شکنند را حتی نمی‌شناسد. او یک انسان ساده اما با استعداد است و در انتها نشان می‌دهد که با تمام اشتباهاتش (که به جهت سادگیش رخ می‌دهد) او به خانواده‌اش متعهد است و به پیش آنها باز می‌گردد. دی‌کاپریو خیلی خوب از پس این نقش برآمده و روانِ گیج شخصیتش و ترسی که در وجودش از اتفاق پیش رو نهفته است را به خوبی نشان داده است.

جنیفر لارنس در نقش دیبیاسکی یک دانشجوی دکتری در فیلم حضور یافته است. شاید یکی از مشکلات فیلم ساخته نشدن پس‌زمینه داستانی مناسب برای این شخصیت باشد. فیلم فقط به چند ثانیه نشان دادن پدر و مادر او که در حال ترد کردنش هستند بسنده می‌کند. رابطه او با دوست پسرش نیز سطحی نشان داده شده است. با این حال جنیفر لارنس مثل همیشه بازی قابل قبولی از خود نشان داده است. شخصیت‌ او با داد و فریاد قصد دارد رسانه‌ها و مردم را بیدار کند اما مردم به جز ساخت meme از او کار دیگری را انجام نمی‌دهند!

مریل استریپ به عنوان اولین رئیس جمهور زن ایالت متحده سنگ تمام گذاشته است. بازی او با ظرافت و زیبا است و نشان می‌دهد بی‌خود نیست که جزو پرافتخارترین بازیگران زنده زن تاریخ به شمار می‌آید. هر موقع که او در سکانسی حضور دارد با طنازی‌هایش محیط فیلم را بشاش می‌کند. یکی از مهمترین خصوصیات او احمق بودن بی‌حد و مرز شخصیتش است و همینطور سیگاری که با افتخار در همه جا دود می‌کند و به جز رقابت‌های انتخاباتی و حمایت از سرمایه‌گذاران کارزار انتخاباتیش به چیز دیگری فکر نمی‌کند!

اگر بخواهیم بیشتر در مورد شخصیت‌ها حرف بزنیم نکته‌ای از فیلم برایتان باقی نمی‌ماند که خودتان بخواهید به کشفش بپردازید! در کنار این‌ها نقش آفرینی بازیگرانی چون کیت بلانشت، راب مورگان، جونا هیل،‌ مارک رایلنس و تایلر پری نیز بسیار زیبا از کار درآمده و شاید شخصیت‌هایشان عمق لازم را نداشته باشند اما بازی بازیگران قابل قبول و دوست داشتنی است.

نتیجه گیری…

Don’t Look Up از جمله فیلم‌های مهم سال 2021 محسوب می‌شود که اگر با دقت و بدون جانبداری برایش زمان بگذارید از آن لذت خواهید برد. داستانی عمیق، حضور بازیگران معروف پرشمار و بازی قابل قبول آنها، پایان تاثیرگذار و ترکیب درست طنز و درام از جمله بخش‌هایی است که از آن لذت خواهید برد. سطحی بودن بسیاری از شخصیت‌های داستان، بیش از حد اغراق آمیز بودن داستان و تدوین سریع و گیج کننده نیز می‌تواند برای برخی بینندگان جزو نکات منفی محسوب شود. در کل فیلم با مخاطب کاری می‌کند که به دنیای اطرافش بیشتر اهمیت بدهد و به بالا نگاه کند!